ثقل اصغر
ثِقْل اصغر وصف عترت پیامبر(ص) در حدیث ثقلین است. ثِقْل به‌معنای بار سنگین و ثَقَل به معنای هر چیز باارزش و گران‌بها است. به‌گفته فیروزآبای(درگذشت ۸۱۷ق) در لغتنامه القاموس المحیط، واژه ثقلین در حدیث ثقلین از ثَقَل گرفته شده است.
پیامبر(ص) در حدیث ثقلین، عترتش را ثقل اصغر و قرآن را ثقل اکبر معرفی کرده که اگر مسلمانان به آن دو تمسک کنند، هرگز گمراه نخواهند شد. پیامبر(ص) همچنین در خطبه غدیر قرآن را ثقل اکبر، علی(ع) و پاکان از فرزندانش را ثقل اصغر معرفی کرده است.
امام علی(ع) نیز در خطبه‌ای و نیز در توصیه به کمیل بن زیاد خود را ثقل اصغر و قرآن را ثقل اکبر معرفی کرده است.
از نظر عبدالله جوادی آملی، مفسر قرآن، اهل‌بیت از نظر عالم ظاهر و در مدار تعلیم و تفهیم معارف دین، ثقل اصغرند؛ اما به لحاظ مقام‌های معنوی و در عالم باطن از قرآن کمتر نیستند. برپایه روایتی، امام علی(ع) از قرآن به کتابِ صامت و از خودش به کتاب ناطق خداوند یاد کرده است.
امام خمینی در وصیت‌نامه سیاسی - الهی خود از اهل بیت(ع) با عنوان «ثقل کبیر» یاد کرده است.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ابن‌منظور، لسان‌العرب، ۱۴۱۱ق، ج۱۱، ص۸۵.
- ↑ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۲۶ق، ص۹۷۲ (ذیل واژه ثقل).
- ↑ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۲۶ق، ص۹۷۲ (ذیل واژه ثقل).
- ↑ عیاشی، تفسیرالعیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۵.
- ↑ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۱۲؛ ابن‌طاووس، اقبال‌الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۵۵و۴۵۶.
- ↑ نهج‌البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه۸۷، ص۱۲۰.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۹۰ق، ج۷۴، ص۳۷۵.
- ↑ جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۷۶.
- ↑ حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۲۷، ص۳۴.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲۱، ص۳۹۳.
منابع
- ابن‌طاووس، علی بن موسی، اقبال‌الاعمال، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
- ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان‌العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۱ق.
- جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، قم، مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۵ش.
- حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم، مؤسسة آل‌البیت، ۱۴۰۹ق.
- خمینی، روح الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
- عیاشی، محمّد بن مسعود، تفسیرالعیاشی، تحقیق سید هاشم رسولى محلاتى، چاپخانه علمیه، تهران، ۱۳۸۰ق.
- فیروزآبادی، القاموس المحیط، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۱۲ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۹۰ق.
- نهج‌البلاغه، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
- یعقوبی، احمد، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
- اهل‌بیت